Τρίτη 1 Μαΐου 2018

"Η αξία του δάσους" - "Εξερευνητές στο δάσος" (Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης)


Σε αυτή την εργασία συμμετείχαν οι: Ανδρέας Κηπουρίδης,  Έκτορας Μπουντιούκος,
Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου ,Μάριος Μπαλδεράνης,  Στέλιος Πασαγιάννης,
Χρήστος Μακρολιόλιος, Χρήστος Μαλιόγκας.


ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Τι είναι δάσος;

Δάσος, είναι ένα σύνολο από διάφορα φυτά, όπως δέντρα, θάμνοι ή φρύγανα, από ζώα και από μικροοργανισμούς, που βρίσκονται σε συνεχή αλληλεπίδραση τόσο μεταξύ τους όσο και με το έδαφος και το κλίμα που επικρατεί στην περιοχή.

Όλες οι εκτάσεις που καλύπτονται από φυσική βλάστηση λέγονται δασικές και αποτελούν ένα πολυσύνθετο σύνολο με δική του δομή, ζωή και λειτουργίες. Αποτελούν το δασικό οικοσύστημα που παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην οικολογική ισορροπία.

Το δάσος είναι ένα από τα πιο πολύπλοκα και πολυσύνθετα συστήματα, καλύπτοντας το 32% της γήινης επιφάνειας. Στην Ελλάδα καλύπτει περίπου το 20% της επιφάνειάς της.



1.Θέμα: Ο ρόλος του δάσους στη φωτοσύνθεση και στην παραγωγή οξυγόνου

Η Φωτοσύνθεση και η σημαντικότητά της για τη ζωή


Με την φωτοσύνθεση η φωτεινή ενέργεια μετατρέπεται σε χημική. Είναι αναγκαία για τη ζωή στον πλανήτη αφού χάρις σε αυτή παράγεται οξυγόνο και ενέργεια. Έτσι, αποτελεί μια από τις λειτουργίες που είναι απαραίτητη για την ύπαρξη της ζωής, καθώς όλοι οι οργανισμοί της τροφικής αλυσίδας εξαρτώνται άμεσα ή έμμεσα από τη φωτοσύνθεση.

Φωτοσύνθεση είναι η διαδικασία κατά την οποία τα πράσινα φυτά και κάποιοι άλλοι οργανισμοί μετασχηματίζουν την φωτεινή ενέργεια που παίρνουν από τον Ήλιο σε χημική. Κατά την φωτοσύνθεση στα φυτά, ένα πολύ μικρό μέρος της ηλιακής ενέργειας παγιδεύεται από τους φωτοσυνθετικούς οργανισμούς, αποθηκεύεται σε οργανικά μόρια και χρησιμοποιείται για τη μετατροπή διοξειδίου του άνθρακα και νερού σε οξυγόνο και ενεργειακά πλούσιες οργανικές ενώσεις, κυρίως υδατάνθρακες και γλυκόζη. Οι οργανικές αυτές ουσίες είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη και την αναπαραγωγή τους. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν την τεράστια σημασία των φυτών στην επιβίωση των ζωντανών οργανισμών.

Για τη διαδικασία αυτή είναι απαραίτητο το φως του Ήλιου και μια ειδική χρωστική ουσία που βρίσκεται στα φύλλα και λέγεται χλωροφύλλη. Έτσι καταλαβαίνουμε ότι η φωτοσύνθεση γίνεται μόνο στα πράσινα μέρη του φυτού, δηλαδή στα φύλλα, αφού εκεί βρίσκεται η χλωροφύλλη.

Για την φωτοσύνθεση απαιτούνται:

 Διοξείδιο του άνθρακα CO2
Είναι ο παράγοντας που επηρεάζει περισσότερο την φωτοσύνθεση από οποιονδήποτε άλλον και χαρακτηρίζεται ως καθοριστικός. Το CΟ2 προσφέρει τον άνθρακα για την σύνθεση των οργανικών ενώσεων.
 Νερό
Δεν είναι καθοριστικός παράγοντας στη φωτοσύνθεση, γιατί η ελάττωσή του προκαλεί άλλα λειτουργικά προβλήματα στα φυτά πριν επηρεάσει τη φωτοσύνθεση. Προσφέρει το υδρογόνο για την αναγωγή του CO2 σε οργανικές ενώσεις και το οξυγόνο στο περιβάλλον σαν παραπροϊόν της φωτοσύνθεσης.
 Φως
Από το φως που πέφτει σε ένα φυτό μόνο το 1 % δεσμεύεται και χρησιμοποιείται στη φωτοσύνθεση. Προσφέρει την ενέργεια για την σύνθεση οργανικών ουσιών από το CO2.
 Θερμοκρασία
Η φωτοσύνθεση είναι μια χημική ενζυμική ένωση. Για αυτό υπάρχει μια ιδανική θερμοκρασία για να λάβει χώρα, περίπου 30 βαθμοί Κελσίου. Το πρώτο στάδιο της φωτοσύνθεσης δεν επηρεάζεται από τις αλλαγές της θερμοκρασίας για αυτό και σε χαμηλές εντάσεις φωτός η θερμοκρασία δεν είναι περιοριστικός παράγοντας.
 Ένζυμα
Όλα τα βήματα της φωτοσύνθεσης καταλύονται από ένζυμα. Επομένως οι παράγοντες που επηρεάζουν την λειτουργία των ενζύμων επηρεάζουν και τη φωτοσύνθεση.


 Χλωροφύλλη
Υπάρχουν δύο τύποι χλωροφύλλης:
Η χλωροφύλλη α βρίσκεται σε όλους τους φωτοσυνθετούντες οργανισμούς που παράγουν Ο2. Είναι κυανοπράσινη σε διάλυμα και κυανόμαυρη σε στερεά κατάσταση.
Η χλωροφύλλη β βρίσκεται στα ανώτερα φυτά και πράσινα φύκη. Είναι κιτρινοπράσινη σε διάλυμα και πρασινόμαυρη σε στερεά κατάσταση.
Η α απορροφά το κόκκινο χρώμα και η β το ιώδες. Η χλωροφύλλη είναι αποθηκευμένη στους χλωροπλάστες. Απορροφά ορισμένες ακτίνες του ηλιακού φωτός και μετατρέπει την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία του σε χημική ενέργεια. Συνδέεται με άλλου είδους χρωστικές που απορροφούν ηλιακή ενέργεια και την μεταφέρουν στην χλωροφύλλη.
Έχει επίσης αντιαναιμικές και επουλωτικές ιδιότητες που βρίσκουν εφαρμογή στην ιατρική. Ακόμη, χρησιμοποιείται για την παρασκευή οδοντόπαστων, αποσμητικών και για το χρωματισμό των τροφίμων.


Η παραγωγή οξυγόνου από το Δάσος


Όπως αναφέρθηκε παραπάνω το οξυγόνο που απελευθερώνεται από τα φυτά στην ατμόσφαιρα αποτελεί πηγή ζωής για όλους τους οργανισμούς. Το ποσό του οξυγόνου που καταναλώνουν τα φυτά με τη διαδικασία της κυτταρικής αναπνοής είναι πολύ λιγότερο από αυτό που παράγουν με τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης. Εκτός από το οξυγόνο, τα φυτά εκλύουν και διοξείδιο του άνθρακα, μέσω της διαδικασίας της διαπνοής. Την ημέρα η ποσότητα του οξυγόνου που εκλύεται είναι μεγαλύτερη από αυτήν του διοξειδίου του άνθρακα, ενώ τη νύχτα που δεν υπάρχει ηλιακό φως, και δεν συντελείται φωτοσύνθεση, τα φυτά εκλύουν στον αέρα μόνο διοξείδιο του άνθρακα.

Το οξυγόνο ανταλλάσσεται μεταξύ της ατμόσφαιρας και των έμβιων οργανισμών κυρίως διαμέσου των πολύ γνωστών και σημαντικών διαδικασιών της φωτοσύνθεσης και της διαπνοής. Με τη φωτοσύνθεση, τα φυτά παράγουν οξυγόνο και γλυκόζη, απορροφώντας διοξείδιο του άνθρακα και ηλιακό φως:

6CO2 + 6H2O + light energy → C6H12O6 + 6O2


2.Θέμα:Πώς το δάσος προστατεύει το έδαφος από την διάβρωση;

Τι είναι η διάβρωση και πώς το δάσος βοηθά στην ελάττωσή της;
Η διάβρωση στο δάσος

Οι ρίζες των δέντρων των δασών και η βλάστηση βοηθούν στη σταθεροποίηση του εδάφους. Όταν κόβονται τα δέντρα, δεν υπάρχει τίποτα για να προστατεύει το έδαφος και τα χώματα απομακρύνονται γρήγορα με τη βροχή. Η διαδικασία απομάκρυνσης των χωμάτων είναι γνωστή ως διάβρωση. Όταν το έδαφος διαβρώνεται χάνει την γονιμότητά του, ενώ την ίδια στιγμή προκαλούνται ζημιές των οποίων τα αποτελέσματα είναι πολύ αρνητικά. Ευτυχώς, όμως, η ύπαρξη των δασών μπορεί να αναστρέψει αυτή τη κατάσταση. Στον Ελλαδικό χώρο το ποσοστό δασοκάλυψης φθάνει το 64%, εκ του οποίου το 50,4% αποτελείται από δασικές εκτάσεις, ενώ το 13,6 % κυρίως από δασικούς βοσκοτόπους. Παρόλ’αυτά, στην χώρα μας η διάβρωση επιταχύνεται από κάποιους παράγοντες όπως το έντονο ορεινό ανάγλυφο και το μεσογειακό κλίμα .Το ορεινό ανάγλυφο έχει έντονες κλίσεις που ενισχύουν τις κατολισθήσεις των πετρωμάτων και του χώματος. Τέλος, το κλίμα αποτελεί μια αρνητική συνέπεια, καθώς τα θερμά καλοκαίρια συχνά προκαλούν πυρκαγιές , οι οποίες καταστρέφουν ολοσχερώς τη βλάστηση και αφήνουν απροστάτευτο το έδαφος, ενώ οι υγροί χειμώνες φέρνουν πολλές βροχές που διαβρώνουν περισσότερο τα εδάφη.



3.Θέμα:Αντιπλημμυρική προστασία
Αντιπλημμυρική προστασία που μας προσφέρουν τα δάση.
http://www.typosthes.gr/gr/topika/article/109433/obrela-prostasias-to-seih-sou-gia-ti-thessaloniki/

Τα δάση, εκτός από τα παραπάνω που μας προσφέρουν, μας προστατεύουν και από τις πλημμύρες. Αυτή η ωφέλεια είναι πολύ σημαντική, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση «υποφέρει» από αυτό το φυσικό φαινόμενο. Σύμφωνα με την ηλεκτρονική εφημερίδα της ‘Καθημερινής’: «Οι πλημμύρες αποτελούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο από τις πιο συχνές και σοβαρές φυσικές καταστροφές. «Περίπου 20% των ευρωπαϊκών πόλεων είναι ευάλωτες σε πλημμυρικά φαινόμενα, σημειώνει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος.» Δηλαδή, η βλάστηση των δασών με τις ρίζες τους βοηθάν στην απορρόφηση του και έτσι Εμποδίζει τη διάβρωση του εδάφους και τον σχηματισμό χειμάρρων. (Μια συστάδα δέντρων 10 στρεμμάτων μπορεί να συγκρατήσει 2 εκατομμύρια λίτρα νερό).


4.θέμα: Ηχομόνωση του δάσους
Τι είναι η ηχομόνωση;


Ηχομόνωση είναι η απομόνωση ενός χώρου ή μιας περιοχής από τον ήχο.
Πώς μας προστατεύει το δάσος από την ηχομόνωση;

· Το δάσος μας προστατεύει καθώς μειώνει τους ήχους χάρη στα φυλλώματα των δέντρων που έχουν την ικανότητα να απορροφούν τον ήχο, να τον αντανακλούν και να τον εκτρέπουν μακριά από τη θέση του δέκτη και να τον διασπούν, δηλαδή να τον διασκορπίζουν και να τον διαχέουν.

· Είναι προτιμότερα τα αειθαλή δέντρα με πυκνό φύλλωμα, για αυτό και υπάρχουν συνήθως στις άκρες του δρόμου για να απορροφάν κατευθείαν τους ήχους των αυτοκινήτων.

· Μια ζώνη δάσους από κωνοφόρα δέντρα που έχει πλάτος 100 μ. μπορεί να απορροφήσει μέχρι και 30 decibels



5.Θέμα: Το δάσος ως βιότοπος

Τι ονομάζεται βιότοπος:


Βιότοπος ονομάζεται κάθε περιοχή, η οποία χαρακτηρίζεται από τους οργανισμούς που κυριαρχούν σε αυτή. Τα δάση συνήθως είναι βιότοποι με πλούσια πανίδα και χλωρίδα. Σε κάθε δάσος ζουν διαφορετικοί οργανισμοί, ανάλογα με το κλίμα που επικρατεί στην περιοχή, το υψόμετρο και τις τοπικές συνθήκες. Οι οργανισμοί ενός δάσους δημιουργούν μια τροφική αλυσίδα. Την αρχή μιας τροφικής αλυσίδας αποτελούν οι αποικοδομητές, στη συνέχεια οι παραγωγοί και οι καταναλωτές α’τάξης και τέλος στην κορυφή της βρίσκονται οι καταναλωτές των ανώτερων τάξεων. Φυσικά, ο κάθε οργανισμός δεν τρέφεται μόνο με ένα είδος οργανισμών. Γι’ αυτό τον λόγο σχηματίζονται σύνθετες τροφικές αλυσίδες, που ονομάζονται τροφικά πλέγματα. Αν καταστραφεί κάποιο από αυτά κυρίως από την παρέμβαση του ανθρώπου, μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στο οικοσύστημα και γενικότερα στην περιοχή.


6.Θέμα:Αγαθά και Προϊόντα που προσφέρει το δάσος
Το δάσος, μια σημαντική πηγή



Το Δάσος είναι πολύ χρήσιμο, γιατί έχει πολλές ωφέλειες για τον άνθρωπο .Οι ωφέλειες χωρίζονται σε άμεσες και έμμεσες.

Το δάσος είναι ένας ανανεώσιμος φυσικός πόρος με τεράστια οικονομική σημασία. Παράγει πολύτιμα προϊόντα με σημαντικότερο από αυτά το ξύλο, το οποίο χρησιμοποιείται στην οικοδομική, τη ναυπηγική, την κατασκευή επίπλων, εργαλείων, παιχνιδιών κ.λπ. Ξύλο κατώτερης ποιότητας χρησιμοποιείται ως καύσιμη ύλη, αλλά και στην παραγωγή χαρτοπολτού για την κατασκευή χαρτιού και χαρτονιού. Επίσης ξύλο κατώτερης ποιότητας χρησιμοποιείται στην κατασκευή μοριοπλακών, δηλαδή τεχνητών σανίδων που με διάφορες παραλλαγές έχουν αντικαταστήσει το ξύλο καλής ποιότητας, που έτσι χρησιμοποιείται για άλλους σκοπούς. Το ξύλο αποτελεί σήμερα την πρώτη ύλη για 175 τουλάχιστον βιομηχανικά χημικά προϊόντα. Η απόσταξη του δίνει μεγάλο αριθμό προϊόντων όπως η μεθανόλη, η ακετόνη κ.α. που είναι απαραίτητα για την παρασκευή των χρωμάτων.


Από το ξύλο παράγεται επίσης τεχνητό μετάξι, το γνωστό ρεγιόν, το οποίο χρησιμοποιείται για ρούχα, διαφανή φύλλα (σελοφάν) κ.ά. Τα πεύκα της χαμηλής ζώνης δίνουν τη ρητίνη, από την οποία το κολοφώνιο και το τερεβινθέλαιο (νέφτι) χρησιμοποιούνται για πολλές χρήσεις όπως παρασκευή εκρηκτικών υλών, βερνικιών, μελάνης τυπογραφείου, συνθετικών ελαστικών, εντομοκτόνων κ.λπ. Υπάρχουν όμως και άλλα προϊόντα του δάσους που εκμεταλλεύεται ο άνθρωπος όπως είναι οι καρποί, φυτά με θεραπευτικές ιδιότητες (τίλιο, φλαμούρι), αρωματικά φυτά (ρίγανη, σαλέπι, θυμάρι), μελισσοτροφικά φυτά που είναι απαραίτητα για την παραγωγή μελιού, διάφορα εκκρίματα (μαστίχα Χίου κ.α.). Αξίζει να σημειωθεί ότι το 40% περίπου των φαρμάκων έχει ως βάση του τα φυτά των δασών.
Σπουδαίος είναι και ο κοινωνικός ρόλος του δάσους. Προσφέρει ευκαιρίες εργασίας σε πολλές επαγγελματικές ομάδες, από τον ξυλοκόπο, το δασοφύλακα, το ρητινοσυλλέκτη ως τον εργάτη στα εργοστάσια επεξεργασίας των προϊόντων του δάσους.


7.Θέμα:Η επίδραση ενός δάσους στο μικροκλίμα μιας περιοχής

Πώς επηρεάζεται το μικροκλίμα μιας περιοχής από το δάσος:

Το δάσος επηρεάζει το κλίμα και το μικροκλίμα της περιοχής γιατί αμβλύνει τις ακραίες θερμοκρασίες μειώνοντας τις μεγάλες και αυξάνοντας τις μικρές.

Μικροκλίμα:

O όρος «μικροκλίμα» αναφέρεται στις τοπικές κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν σε έναν αστικό χώρο, οι οποίες μπορούν να παρουσιάζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις επικρατούσες κλιματολογικές συνθήκες στην ευρύτερη περιοχή. Μικροκλίμα επίσης είναι το χαρακτηριστικό κλίμα μιας περιοχής περιορισμένης κλίμακας, όπως για παράδειγμα ενός πάρκου, μιας γειτονιάς, μιας οδού, κτλ. Ο όρος μικροκλίμα χρησιμοποιείται για την περιγραφή κλιματολογικών συνθηκών σε τοπικές περιοχές μικρής έκτασης ανεξάρτητα από το κλίμα του περιβάλλοντος αλλά και για εργασιακούς είτε εκθεσιακούς χώρους. Επιπλέον μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κήπους, βιοκλιματικό σχεδιασμό ενός σπιτιού και για την θέρμανση κτιρίων. Ασχολείται με τα θέματα που σχετίζονται με την ποιότητα του αέρα (θερμοκρασία, υγρασία, ρύποι) αλλά και με την κίνηση της αέριας μάζας (διαστρωμάτωση, ρεύματα αέρα, στεγανότητα και απώλειες) αλλά και στις επιπτώσεις από τις ενέργειες του ανθρώπου όπως η αναδάσωση, αποδάσωση, πρακτικές καλλιέργειας ή κατασκευής φραγμάτων.

Οι παράμετροι που επηρεάζουν την θερμική κατάσταση του περιβάλλοντος είναι:

·Θερμοκρασία του αέρα

·Υγρασία του αέρα

·Ταχύτητα κίνησης του αέρα

·Θερμική ακτινοβολία (συνάρτηση της θερμοκρασίας του χώρου και των αντικειμένων του περιβάλλοντος)

·Η βροχόπτωση


                   Βιβλιογραφία
















Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.